ยาน้ำมันสนั่นไตรภพ, ๑๑ ตำรับยากัญชาแผนไทย, กัญชา - สมาคมแพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทย The Union of Thai Traditional Medicine Society

รายละเอียด

ที่มาของตำรับยา

ตำรายาศิลาจารึกในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม, จารึกตำรายา วัดราชโอรสาราวรวิหาร.

“๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวลักษณะกระษัยโรคอันบังเกิดขึ้นเป็นอุปปาติก คือกระษัยเหล็กนั้นเป็นคำรบ 3 มีประเภทกระทำให้หน้าเหน่าและท้องน้อยนั้นแข็งดุจดังแผ่นศิลา และจะไหวตัวไปมาก็มิได้ ครั้นแก่เข้าแข็งลามขึ้นไปถึงยอดอก และให้บริโภคอาหารมิได้ ให้ปวดขบดังจะขาดใจตายดังนี้ฯ

อนึ่ง เอาใบกะเพรา ใบแมงลัก ใบเสี้ยนผี กระชาย กัญชา พริกไทย หอมแดง หญ้าไซ เกลือ ลูกคัดเค้า ยาทั้งนี้เอาน้ำสิ่งละทะนาน 1 น้ำมันงาทะนาน 1 หุงให้คงแต่น้ำมันแล้ว จึงเอา ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน กานพลู เทียนดำ เทียนขาว การบูร สิ่งละ 1 สลึง ทำเป็นจุณปรุงลงในน้ำมันนั้น แล้วจึงเอามาทาท้องรีดเสียให้ได้ 3 วันก่อน แล้วจึงกินน้ำมันนี้อีก 3 วันหายวิเศษนัก ยาน้ำมันขนานนี้ชื่อ สนั่นไตรภพ แก้กล่อนกระษัยทั้งปวงหายดีนักฯ”

สูตรตำรับยา

ประกอบด้วย ตัวยา 18 ชนิด ดังนี้

ลำดับ	ตัวยา	น้ำหนักยา
1	ใบกะเพรา	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
2	ใบแมงลัก	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
3	ใบผักเสี้ยนผี	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
4	กระชาย	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
5	กัญชา	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
6	พริกไทย	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
7	หอมแดง	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
8	หญ้าไซ	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
9	เกลือ	1 กิโลกรัม
10	ลูกคัดเค้า	1 กิโลกรัม (น้ำหนักตัวยาสด)
11	ลูกจันทน์	1 สลึง
12	ดอกจันทน์	1 สลึง
13	กระวาน	1 สลึง
14	กานพลู	1 สลึง
15	เทียนดำ	1 สลึง
16	เทียนขาว	1 สลึง
17	การบูร	1 สลึง
11	น้ำมันงา	1 ทะนาน

ข้อบ่งใช้

แก้กษัยเหล็กเกิดจากลมอัดแน่นแข็งเป็นดานอยู่ในท้องน้อย ทำให้มีอาการเจ็บปวดท้องแข็งลามขึ้นไปถึงยอดอก กินอาหารไม่ได้

รูปแบบยา

ยาน้ำมัน

ขนาดและวิธีใช้

ใช้น้ำมันทารีดท้อง นวดคลึงบริเวณรอบสะดือถึงชายโครง ทิศตามเข็มนาฬิกา 3 วันก่อน แล้วจึงรับประทานยาน้ำมัน
รับประทานครั้งละ 3 - 5 มิลลิลิตร วันละ 1 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า เป็นเวลา 3 วัน

ข้อห้ามใช้

ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร ผู้ที่มีไข้ และผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี

ข้อควรระวัง

ควรระวังการรับประทานร่วมกับยาในกลุ่มสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulant) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets)
ควรระวังการใช้ร่วมกับยา phenytoin, propranolol, theophylline และ rifampicin เนื่องจากตำรับนี้มีพริกไทยเป็นส่วนประกอบ
ควรระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคแผลเปื่อยเพปติก และโรคกรดไหลย้อน เนื่องจากเป็นตำรับยารสร้อน
ควรระวังการใช้ยาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของตับ ไต เนื่องจากอาจเกิดการสะสมของการบูรและเกิดพิษได้
ควรระวังในการทาบริเวณผิวที่บอบบางหรือผิวหนังที่แตก เนื่องจากอาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้

ข้อมูลเพิ่มเติม

กษัยเหล็ก เป็นกษัยอันเกิดจากอุปปาติกะโรคชนิดหนึ่ง เกิดจากลมอัดแน่นแข็งเป็นดานอยู่ในท้องน้อย ผู้ป่วยมีอาการเจ็บปวดท้องแข็งลามขึ้นไปถึงยอดอก กินอาหารไม่ได้ เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง

โรงเรียนแพทย์แผนโบราณ. ตำรายาศิลาจารึกในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร, พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้ จารึกไว้เมื่อ พ.ศ. 2375 ฉบับสมบูรณ์, 2505. หน้า 348.
จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามวรวิหาร. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2545. หน้า 128.

U.T.T.S.

สมาคมแพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทย

The Uion of Thai Traditional Medicaine Society

หน้าแรก